Biblía 21. aldar: Speki Salómons

Kafli 7. 15-30 Gjafir spekinnar

¹⁵Guð gefi mér að koma orðum að innsæi mínu,
að hugsun mín hæfi því sem mér er gefið.
Bæði er hann sá sem leiðir til speki
og leiðbeinir spekingum.
¹⁶ Í hendi hans erum vér og orð vor,
allt vort vit og verkleg mennt.
¹⁷ Sjálfur gaf hann mér óbrigðula þekkingu á öllu,
að þekkja byggingu heims og orku frumefnanna,
¹⁸ upphaf, endi og miðju tíðanna,
breytingu sólargangs og árstíðaskipti,
¹⁹ hringrás ársins og stöðu stjarna,
²⁰ lífsháttu dýranna og æði villidýra,
kraft andanna og hugsanir manna,
tegundir jurtanna og undramátt róta.
²¹ Allt fékk ég að þekkja, bæði það sem hulið er og augljóst.
²² Spekin, sem allt hefur skapað, kenndi mér það.

Eðli spekinnar

Í henni býr andi, hann er vitur og heilagur,
einstakur, margþættur, fíngerður,
kvikur, skýr, flekklaus,
tær, ósæranlegur, góðfús, skarpur,
²³ ómótstæðilegur, góðgjarn, ástúðlegur mönnum,
staðfastur, æðrulaus, öruggur,
almáttugur, alsjáandi
og streymir um alla anda,
hina vitrustu, hreinustu og fíngerðustu.
²⁴ Spekin er kvikari en allt sem hrærist.
Hún er hrein og smýgur inn í allt og nær til alls.
²⁵ Hún er andblær almáttugs Guðs
og streymir tær frá dýrð hins alvalda.
Þess vegna kemst ekkert óhreint að henni.
²⁶ Hún er endurskin hins eilífa ljóss,
nákvæm eftirmynd verka Guðs
og ímynd gæsku hans.
²⁷ Ein er hún en megnar allt,
er sjálfri sér söm en endurnýjar allt.
Hún býr sér stað í helgum sálum frá kyni til kyns
og mótar spámenn og vini Guðs.
²⁸ Enda elskar Guð aðeins þann sem er samvistum við spekina.
²⁹ Hún er dýrlegri en sólin og ber af hverri stjörnu.
Skin hennar er bjartara en dagsbirtan.
³⁰ Því að nóttin tekur við af dagsbirtunni
en við spekinni má hið illa sín einskis.

Góða helgi

Jónas Hallgrímsson í tvö hundruð ár

Frábær menningardagsskrá flutt af okkar bestu listamönnum. Hápunktur kvöldsins   þegar HERRA Sigurbirni voru veitt verðlaun Jónasar Hallgrímssonar. Hann hefur um margra áratuga skeið flutt þjóð sinni prédikanir á þjóðtungu okkar, einnig samfélagsleg málefni með svo skýrum og afgerandi hætti,  að vart verður betur gert. Sem fræðimaður hefur honum tekist að setja fram mál sitt svo skýrt að hvert mannsbarn skilur. Um leið fyrirmynd fræðimanna að geta skilað fræðunum út í samfélagið á hnitmiðaðri íslensku.

Enginn prédikari hefur náð eins miklum vinsældum og HERRA Sigurbjörn gerði á aðfangadagskveld um  áratuga skeið. Það muna tvær eða þrjár kynslóðir vel. Þar fór saman orðsnilli, hjartans einlægni og umhyggja fyrir náunganum, sem skilaði okkur sem á hlýddum, von og kærleika í hjarta hvort sem við áttum um sárt að binda eða áttum  eingöngu gleðirík jól. Enn er HERRA Sigurbjörn sami prédikarinn með orðsins snilli á vörum í bundnu og óbundnu máli, kominn á tíunda tuginn. Innilega til hamingju HERRA Sigurbjörn og Guði sé þökk fyrir tilveru þína.

Sigurbjörn Einarsson hlaut verðlaun Jónasar Hallgrímssonar

Biblía 21 aldar: Síraksbók - Um vináttu

Um vináttu ¹⁹Særindi á auga koma út tárum,
það sem hjartað nístir afhjúpar veikleik þess.
²⁰ Sá fælir brott fugla sem varpar að þeim steini,
sá sem brigslar vini slítur vináttu.
²¹ Þótt þú hafir brugðið sverði gegn góðvini,
örvæntu ekki því að enn má snúa við.
²² Hafir þú mælt gegn góðvini,
vertu samt ósmeykur því að enn má ná sáttum.
En brigslyrði, hroka, trúnaðarbrot og níð,
slíkt mun sérhver vinur flýja.
²³Ávinn traust náunga þíns meðan hann er fátækur
svo að þú fáir glaðst þegar hann auðgast.
Veit honum stoð er að honum sverfur
svo að þú fáir hlutdeild í happi hans.
Ekki skyldi ætíð fyrirlíta kröpp kjör
og ekki skyldi dá auðmann sé hann heimskur.^[2]

²⁴Reykur og svæla fara á undan eldi,
eins eru illdeilur fyrr en blóð flýtur.
²⁵Ekki skal ég blygðast mín fyrir að vernda vin
og aldrei fela mig fyrir honum.
²⁶En hendi mig illt af völdum hans
munu allir sem um það heyra varast hann.

Góða helgi

Blogg milli himins og jarðar

Bloggið er nýung hér á landi og á vonandi eftir að þroskast og taka framförum í framtíðinni. Moggabloggið er yfirleitt gott blogg sem gefur möguleika á að blogga um allt milli himins og jarðar og er það vel.  Erfiðast eiga þeir sem ekki eru sammála sem um er ritað,  vilja ekki skiptast á skoðunum eða rökræða, heldur eru með skítkast og ókvæðisorð í athugasemdum eða hringja í viðkomandi með skömmum og svívirðingum  eins og undirrituð hefur  hef orðið fyrir. Þeir sem haga sér svo eru sem betur fer undantekning. Oftast eru viðbrögð lesenda uppörvandi og uppbyggandi.

Ef  umræddir mættu ráða þá  yrði sennilega lokað fyrir mörg blogg sem vilja umræðu með rökum og sanngirni. Sem betur fer er  málfrelsi í mbl-blogginu,  við lifum í frjálsu samfélagi. Ef til vill í frjálsari heimi hvað varðar málfrelsi en gerist meðal starfandi blaðamann, sem jafnvel þurfa að gjalda með lífi sínu erlendis  eða hrökklast úr starfi.  Undirrituð hefur því kosið að hafa blogg sitt lokað fyrir athugasemdum fyrst um sinn þótt óneitanlega það sé ekki eins skemmtilegt blogg.

Ótraustur stjórnmálamaður?!

Stjórnmálamenn hafa stundum á sér það orðspor, að þeir séu ekki alltaf vandir að meðölum sínum. Út yfir tekur þegar Björn Ingi Hrafnsson  reynir að blanda Geir Haarde, forsætisráðherra inn í ákvarðanir  í orkumálum Reykjavíkur með yfirlýsingum í fjölmiðlum. Varla verður lengra gengið í ósannindum í REI-málinu. Með slíkum framburði hefur trúnaðarbrestur orðið varanlegur með fyrrverandi samstarfsflokki og Birni Inga. 

Ekki vænleg staða fyrir núverandi meirihluta að þurfa að treysta Birni Inga eins og málin standa þar sem hlýtur að reyna á heilindi og samstöðu. Svandís Svarsdóttir þarf að gæta sín í hverju spori því líklega þætti Birni Inga ekki verra ef hún hrasaði. Vonandi sér Svandís við hinum viðsjála Birni Inga og tekur upp samstarf við Sjálfstæðisflokkinn áður en það verður of seint.

Undirrituð sér ekki fyrir sér  Björn Inga sem framtíðarleiðtoga stjórnmálaflokks eftir framkomu sína við samstarfsflokkinn eða aðra flokka.  Tæplega mun nokkur flokkur treysta Birni Inga í samstarfi hér eftir.

Háar sektir fyrir pústra á almannafæri!

 Óspektir, ölvun og  hávaði eru nær daglegar fréttir ef fólk gerir sér dagamun. Þannig hljóðari síðasta færsla mín. 2.11. Þá voru það aðallega unglingar að -  nú eru það fullorðnir. Hvað er til ráða? Erfitt  um svar þótt lögreglan geri sitt besta. Var að koma akandi af Suðurlandi um Hellisheiði. Mér finnst áberandi hvað akstur er almennt orðin hægari enginn á ofsaferð eins og oft var áður fyrr. Tvímælalaust  að þakka auknu eftirliti lögreglu og hærri sektargreiðslum Með auknum afskiptum lögreglu og háum sektargreiðslum munu drykkja og óspektir á almannafæri minnka til muna. Tilvinnandi af ríki og borg að gera tilraun með háar  sektir; sjá til hvort ekki verður minna um pústra allavega í borginni um helgar  þegar fram líða stundir?

Mikil ölvun og slagsmál á höfuðborgarsvæðinu í nótt

Ofdrykkja unglinga - ómenning í þjóðarsálinni?

Óspektir, ölvun og  hávaði er nær daglegar fréttir ef fólk gerir sér dagamun. Lögreglan  þarf að taka unglinga úr umferð og láta foreldrana sækja þau. Hvað er til ráða? Erfitt er um svar þótt lögreglan geri sitt besta. Hér gæti verið umhugsunarvert að athuga hvað hefur brugðist í uppeldinum á okkar ástkæru unglingum ef nokkur von verður um betri vínmenningu í framtíðinni.

Fullorðna fólkið er fyrirmynd barnanna og svo eru  auðvitaða áhrifin úr umhverfinu sem eru mótandi bæði í skólum og fjölmiðlum. Ekki mun ástandið batna við að auka aðgengi áfengis eins og nú er hjartans mál sautján þingmann á Alþingi. Betra væri að efla forvarnir verulega með fjárframlagi í skólum landsins. Þar ættu foreldrafélög að vera enn virkari þátttakendur. Með betri uppeldi, forvörnum og takmörkuðu aðgengi alkóhóls; getur vínmenning orðið raunhæf staðreynd þegar næsta kynslóð fer út að sletta úr klaufunum.

Mikið um ölvun og óspektir í borginni í nótt

Skálholtsstaður - áfram uppbygging!

Komið hefur fram í fréttum að kirkjan hyggst reisa sumarhúsabyggðir í Skálholti sér til tekjuaukningar. Skálholtstaður var um langan aldur höfuðstaður þjóðarinnar  í trúarlegum og veraldlegum skilningi. Þar var var einnig skóli eins og þekkt er. Biskupsstóllinn þurfti tekjur til að standa undir umsvifum; tíund var sett á, og stóllinn átti verstöðvar eins og Grindavík sér til framfærslu. Staða Skálholts hefur ekki breyst  hvað varðar veraldleg umsvif sér til framdráttar. Ef þær tekjur sem koma af sumarbústaðabyggð eru notaðar til frekari andlegrar starfsemi í Skálholti þá helgar tilgangurinn meðalið?

Niðurlægingartímabil Skálholts hófst  þegar kaþólsk trú var niðurlögð og stóð fram á sjöunda tug síðustu aldar er Sigurbjörn Einarsson þáverandi biskup stóð fyrir  endurreisn staðarins og hóf hann til vegs og virðingar á nýjan leik. Þjóðin fagnaði þessum áfanga enda átti Skálholtsstaður sterkar rætur í þjóðarsálinni. Til að viðhalda þessara reisn er nauðsynleg þróun áfram. Ef þeir fjármunir sem koma fyrir sumarhúsin fara til frekari uppbyggingar Skálholtsstaðar  er  ásættanlegt. Ekki liggur fyrir samkvæmt fréttinni hvað kirkjan hyggst nota þessa væntanlegu fjármuni og er það mjög miður?

Á misjöfnu þrífast börnin best

Tíu litlir negrastrákar voru upplesnir á mínu æskuheimili. Bókin vakti hjá okkur börnunum bæði kátínu og samúð með þessum misvitru drengjum.  Ef til vill vegna þess að negrastrákarnir voru ósköp venjulegir strákar með mannlegan breyskleika eins og allir aðrir. Mín börn lásu þessa bók með sömu ánægju og upplifun. Orðið negri í mínum huga eða barna minna hefur ekki niðrandi merkingu vegna lestursins um negrasnákana.Oft hafa þessar skemmtilegu vísur verði sungnar á jólaskemmtunum þar sem ég hef verið. Alltaf með sömu ánægju án þess að örlaði á kynþáttafordómum.Nú eru þessar vísur allt í einu hættuleg lesning fyrir börn. Undarlegt að tíu litlir negrastrákar séu verri bókmenntir en Mjallhvít með dvergana sjö og vondu stjúpuna eða Rauðhetta litla, amman og úlfurinn. Er ekki bara óhætt að taka undir alþekkt spakmæli: “Á misjöfnu þrífast börnin best”?

Þingmenn/heilbrigðisráðerra - á villigötum?

Frumvarp á Alþingi um sölu áfengis í matvöruverslunum hefur vakið mikla andstöðu og umræðu í samfélaginu. Öllum má ljóst vera að áfengi hefur skaðleg áhrif, veldur sjúkdómum/slysum og dauða. Að léttvín sé hollt getur verið rétt en það þarf alls ekki að vera með alkóhóli til að svo sé. Hin hliðin á neyslu áfengis er hvernig það er meðhöndlað; hvaða venjur verða viðmið í þjóðarsálinni/menningunni. Áfengi er vímuefni er ber að meðhöndla út frá þeirri forsendu.

Vínið á ekki erindi inn í matvöruverslanir þar sem ákveðin tegund yrði auglýst með þessum eða hinum réttinum sem á að neyta í dag. Víntegundir og kjöt/fiskur verða sett hlið við hlið í kjöt/fiskborðinu með áberandi hætti þar sem vínið er ómissandi með mat. Áfengið fær ranga ímynd í hugum manna og skaðsemi þess verður fjarlæg.

 Vínbúðir geta vel leiðbeint þeim sem vilja fá ráðgjöf um víntegundir með mat. Með því að takmarka aðgöngu áfengis getum við dregið úr því böli sem áfengi veldur og skapað sterka hefð að um  vímuefni sé að ræða sem beri að umgangast með varúð.

Sorglegt  hvað margir nýir/ungir þingmenn hafa lagt þessu fumvarpi lið og nú með heilbrigðisráðherrann í fararbroddi. Með því er frumvarpið ekki lengur þverpólitískt heldur er það orðin stefna umrædds ráðherra í heilbrigðismálum þvert ofan í þá stefnu sem alþingi mótaði á síðasta þingi.

“Það verður hvorki skemmtileg lífsreynsla né eftirsóknarverð stjórnmálareynsla fyrir Sigurð Kára og félaga. Né heldur heilbrigðisráðherrann, sem styður þá.” er skrifað í Staksteinum Mbl. 27 okt. s.l. 

Virðist vanta samfélagslega yfirsýn/meðvitund hjá þessum ungu þingmönnum sem vilja ná þessu frumvarpi fram í nafni frelsisins. Frelsi og ábyrgð verða ekki sundurslitin þegar ákvarðanir um almannaheill eru teknar. Framangreindir þingmenn og heilbrigðisráðherrann eru á villigötum í ábyrgri áfengisstefnu til framtíðar?